Dlaczego warto leczyć dzieci ortodontycznie już w wieku 3-6 lat?
Ortodoncja posturalna jest leczeniem przyczynowym i skupia się na stymulacji prawidłowego wzrostu i rozwoju twarzy dziecka. Jej celem jest zahamowanie rozwijających się deformacji łuków zębowych i twarzoczaszki przy wykorzystaniu potencjału wzrostowego twarzy dziecka. Idealnym wiekiem, w którym warto rozpocząć leczenie jest wiek 3-6 lat. Im młodsze dziecko, tym istnieje większa możliwość wpływania na wzrost twarzy.
U dzieci do 5 roku życia sprawdza się zmiana diety oraz ćwiczenia mięśniowo-posturalne wykonywane pod opieką fizjoterapeuty. 6-7 rok życia to czas idealny na rozpoczęcie leczenia aparatami wyjmowanymi (typu BIOBLOK).
Należy pamiętać, że twarz kończy wzrost około 12 roku życia. Leczenie rozpoczynane w tym wieku to leczenie objawowe, które skupia się na poprawie warunków zgryzowych, bez wpływania na przyczynę problemów i wygląd twarzy dziecka.
O ile w przypadku leczenia wczesnego uzyskuje się trwałe efekty i naturalną retencję, o tyle w przypadku leczenia późnego najczęściej konieczne jest wieloletnie (lub dożywotnie) noszenie aparatów retencyjnych.
Pamiętaj! Wada zgryzu to objaw towarzyszący nieprawidłowemu wzrostowi twarzoczaszki dziecka.
Najczęściej wadom zgryzu towarzyszą problemy laryngologiczne (przerośnięte migdały, krzywa przegroda nosa, infekcje ucha środkowego), bezdech senny, choroby stawu skroniowo żuchwowego, zmiany w szyjnym odcinku kręgosłupa. Terapia ortotropiczna może istotnie wpłynąć na zdrowie ogólne dziecka i jego dalszy rozwój.
Co powinno niepokoić rodziców?
Jeśli zauważyłeś/aś u swojego kilkuletniego dziecka poniższe nieprawidłowości to znak, że konieczna jest wizyta u ortodonty zajmującego się terapią ortotropiczną:
- otwarte usta – zarówno w dzień jak i w nocy,
- chrapanie,
- bezdech senny i jego następstwa, m.in. zmęczenie, problemy z koncentracją,
- brak szpar w późnym uzębieniu mlecznym (po 5 roku życia),
- opóźnione wyrzynanie się zębów stałych.
Czynniki wpływające na rozwój twarzy u dziecka
Z czynników wpływających na rozwój twarzy u dziecka należy wymienić:
- karmienie piersią
- czas i metodę podawania pierwszych pokarmów
- rodzaj i konsystencję pokarmów (bardzo ważne jest żucie twardych pokarmów)
- częstość infekcji górnych dróg oddechowych
Negatywny wpływ na rozwój twarzy ma często spotykany u dzieci ustny tor oddechowy, który prowadzi do zmiany spoczynkowej pozycji żuchwy i języka. Twarz dziecka zmienia kierunek wzrostu z prawidłowego do przodu, na nieprawidłowy w dół i do tyłu. Deformacje twarzy wpływają na kręgosłup, jak również powodują zwężanie się łuków zębowych i stłoczenie zębów.
Dużym problemem u dzieci oddychających ustami jest obniżona odporność, częste infekcje, niedotlenienie, większe ryzyko uczuleń i reakcji alergicznych. Dziecko miewa problemy z nauką i niechętnie podejmuje aktywność fizyczną.
Posłuchaj wypowiedzi naszej ekspertki nt. toru oddychania u dziecka! KLIKNIJ TUTAJ
Cel leczenia ortotropicznego
Celem wczesnego leczenia ortotropicznego jest uzyskanie warunków do prawidłowego wzrostu i rozwoju twarzoczaszki dziecka. Leczenie skupia się na przyczynie problemu i dąży do zmiany nawyków oraz trwałej poprawy postawy języka, warg i żuchwy. Podczas leczenia uzyskujemy:
- Otwarcie dróg oddechowych(zmiana nieprawidłowego ustnego toru oddychania na zdrowy tor nosowy), co przyczynia się do poprawy ogólnego stanu zdrowia i rozwoju dziecka.
- Poprawę estetyki twarzy
- Stabilne i proste ustawienie zębów (włącznie z zębami mądrości).
Jak przebiega leczenie?
Ortodoncja posturalna to nie tylko leczenie, ale także trening i zmiana nawyków. Wymaga to zaangażowania ze strony dziecka i jego rodziców. Ważne są regularne ćwiczenia i przestrzeganie zaleceń lekarza.
Leczenie ortotropiczne składa się z 3 etapów:
I. Etap rozbudowy łuków zębowych, w celu stworzenia miejsca dla języka. Etap ten trwa około 4 miesięcy, podczas których dziecko przez 24 godziny na dobę nosi aparat wyjmowany BIOBLOK, aktywowany co 2-3 tygodnie. Etap rozbudowy powoduje wychylenie przednich zębów oraz pojawienie się zgryzu otwartego. Rodzice muszą mieć świadomość, że jest to etap przejściowy, niezbędny do kontynuacji leczenia.
II. Etap treningowy, podczas którego dziecko uczy się prawidłowej pozycji języka, warg i żuchwy oraz prawidłowego napięcia mięśni. Etap treningowy trwa od 1,5 roku do 3,5 lat, w zależności od współpracy oraz nasilenia wady. Podczas tego etapu pacjent nosi kolejny aparat BIOBLOK przez 22 godziny na dobę, co przypomina o prawidłowej postawie jamy ustnej.
III. Etap retencji, którego zadaniem jest podtrzymanie i utrwalenie osiągniętych efektów leczenia. Trwa do zakończenia wzrostu czyli do 16-18 roku życia. Pacjent nosi aparat treningowy BIOBLOK na noc. Po zakończonej retencji uzyskana na stałe prawidłowa pozycja struktur w jamie ustnej stanowi naturalny retainer.
Obejrzyj film, jak aktywować aparat ortodontyczny!
Fizjoterapia podczas wczesnego leczenia ortotropicznego
Bardzo ważnym elementem terapii są regularne ćwiczenia dobrej postawy (GOPEX). Ich celem jest nauczenie dziecka prawidłowych nawyków, w tym podświadomego utrzymywania prawidłowej zamkniętej pozycji jamy ustnej, oddychania przez nos oraz prawidłowej postawy ciała. Ćwiczenia powinny być wykonywane każdego dnia przez cały okres leczenia, pod nadzorem rodziców oraz fizjoterapeuty.
Terapia logopedyczna
Logopeda ściśle współpracuje z ortodontą i fizjoterapeutą podczas leczenia ortodontycznego posturalnego. Celem współpracy jest usprawnienie pracy języka oraz optymalne przygotowanie tkanek miękkich pod zmiany, które nastąpią podczas leczenia. Ważnym aspektem jest pomoc logopedy podczas procesu utrwalania efektów leczenia ortotropicznego.